Takahashia japonica

De Takahashia Japonica behoort tot de familie van de schildluizen (Coccidae), een van de meest voorkomende plagen in nieuwe geografische gebieden.  De aanwezigheid van de Takahashia japonica kan je herkennen aan de katoenachtige, witte touwtjes die zich als ringen rond de takken vormen. In het Engels wordt de schildluis daarom ook wel de "string cottony scale" genoemd.

Het zijn niet zozeer de schildluizen zelf, maar wel de lusvormige broedzakjes die aan de jonge takken van de plant of aan de zijscheuten hangen die als eerste opvallen. Elk vrouwelijk insect vormt een witte lus van ongeveer 5 centimeter lengte. Deze broedzakjes bestaan uit een wasachtige substantie met daarin oranje eitjes van ongeveer 0,5 cm groot. Ook nadat de larven uit de eitjes zijn gekomen, blijven deze broedzakjes aan de aangetaste plant vastzitten. De volwassen vrouwtjes zijn lichtbruin gekleurd en hebben een langwerpig lichaam van ongeveer 7 mm lang en 4 mm breed.

Hoewel de Japanse schildluis onschadelijk is voor de mens, kan het insect ernstige schade veroorzaken aan sier- en fruitbomen. De schildluis voedt zich met het opgezogen plantensap. Hierdoor verzwakt de aangetaste plant en kan ze na verloop van tijd zelfs afsterven.

De exotische schildluis produceert één generatie per jaar. In het voorjaar, rond eind april tot begin mei, produceren volwassen vrouwtjes de typische broedzakjes die eruitzien als witte, wasachtige strikken of touwtjes. De larven komen eind mei tot begin juni uit de eieren en migreren van de takken naar de bladeren, waar ze zich aan de onderkant van de bladeren nestelen en zich de hele zomer voeden met het plantensap. In de herfst verhuizen de schildluizen uiteindelijk van de bladeren naar de takken om te overwinteren.

De Takahashia japonica is en nieuwkomer in Europa. Deze Japanse schildluis is oorspronkelijk  afkomstig uit Azië, waar het insect voor het eerst werd ontdekt op moerbeibomen in Japan. Het heeft zich sindsdien verspreid naar China, Zuid-Korea en India. De schildluis komt vooral veel voor op sierbomen.

In 2017 werd de Takahashia japonica voor de eerste maal gespot buiten zijn Aziatische thuisland, in de Italiaanse gemeenschap Cerro Maggiore bij Milaan. Sindsdien is de schildluis al in verschillende Italiaanse regio's aangetroffen.

Ook andere Europese landen bleven sindsdien niet gespaard : het insect werd in 2018 voor het eerst opgemerkt in Engeland en in 2019 in Kroatië. Volgens berichten in de media is de Takahashia japonica nu over de Italiaanse grens in Zwitserland aangekomen, in de gemeente Brissago.

Voor ons land is tot nu toe alles duidelijk : de schildluis is nog niet tot bij ons gekomen. Als je het insect zou opmerken, waarschuw dan onmiddellijk de dienst Plantenbescherming van de FOD Volksgezondheid.

De Takahashia japonica is een polyfaag. Dit betekent dat het insect zich voedt met verschillende plantensoorten. Vooral sierbomen zijn heel populair, met name moerbeibomen, esdoorns en haagbeuken. De schildluis is ook al opgemerkt op mimosabomen, Europese netelbomen en Amerikaanse amberbomen.

Dit betekent dat breedbladige waardplanten uit verschillende plantenfamilies zoals de berkenfamilie, ebbenhoutfamilie, peulvruchten, walnotenfamilie, magnoliafamilie, moerbeifamilie of zels de rozen- of druivenfamilie kunnen worden aangetast.

Momenteel lijkt de Japanse schildluis zich vooral via de larven te verspreiden. Zij kruipen naar andere waardplanten of worden door de wind of door dieren verspreid. De verspreiding kan echter ook passief plaatsvinden, vb. via transportmiddelen of besmet plantenmateriaal (vb. snoeisel van bomen).

Als je in het bos, in het park of zelfs in je eigen tuin de typische witte lussen opmerkt, dan is het heel belangrijk dat je dit meldt bij de dienst Plantenbescherming van de FOD Volksgezondheid, ondersteund met beeldmateriaal. Dit is de enige manier om de aantasting te controleren en verdere verspreiding te voorkomen.

De wasachtige broedzakjes van de Japanse schildluis zijn heel resistent - de enige manier om ze te verwijderen is door de aangetaste scheuten en takken af te snijden. In geval van een ernstige plaag kan je een aangepast plantenbeschermingsmiddel toepassen. Volg hierbij steeds de gebruiksaanwijziging zorgvuldig op.