Water in de tuin besparen - 11 tips

De snelste en goedkoopste optie om water te besparen is heel eenvoudig : in plaats van liters waardevol leidingwater in de tuin te gebruiken, kan je regenwater inzetten. Hiervoor hoef je enkel een regenton in de tuin te plaatsen om het regenwater op te vangen. Op die manier kan je zowel je gazon als je tuinplanten gratis water geven!

Je planten op een correcte manier water geven, dat moet je leren. Het klinkt in theorie heel eenvoudig, maar in werkelijkheid zijn er enkele valkuilen die je waterfactuur snel kunnen opdrijven. 

• Allereerst moet je op het juiste tijdstip water geven. Begiet je gazon en je tuinplanten bij voorkeur 's ochtends vroeg of 's avonds. Vermijd de felle middagzon - die zal er namelijk voor zorgen dat een groot deel van het gietwater al verdampt is nog voor het de plantenwortels heeft bereikt.
• Ook de gietfrequentie is belangrijk : geef liever minder vaak maar wel grondig water. Zo kan het water de diepste grondlagen bereiken. Daarnaast zullen de wortels zich aan je gietgedrag aanpassen en dieper groeien, zodat ze in periodes van droogte ook water uit de diepere grondlagen kunnen opnemen.
• Tot slot raden we je aan om heel gericht water te geven met een gieter of een tuinslang, direct aan de voet van de plant. Door sproeiers en roterende sproeiers te gebruiken, zal er aanzienlijk meer water verdampen. Bij grotere struiken en bomen moet je in een ruimer gebied water geven, dus niet enkel rond de wortels. Zo zullen ook de vezelachtige wortels, die zich wijd onder de grond verspreiden, water ter beschikking hebben.

Op zoek naar meer tips?
Lees dan zeker ons artikel "De grondbeginselen van begieten".

Vooral in de beperkte hoeveelheid potgrond in kleine potten en bakken kan de grond heel snel uitdrogen bij extreem hoge temperaturen. Daarom raden we je aan om de bodem van je potten of bakken te bedekken met een laag drainagemateriaal, vb. puimsteenkorrels. Dit materiaal zal een deel van het gietwater vasthouden en het vervolgens terug vrijgeven aan de plantenwortels als de plant daar nood aan heeft. Zo vermijd je wateroverlast en hebben je planten gedurende een langere periode water ter beschikking.

Tip : je kan de bovenste laag potgrond eveneens met puimsteenkorrels afdekken. Dit zorgt niet alleen voor een mooi, esthetisch resultaat maar zal eveneens de planten beschermen tegen uitdroging.

Meer info over drainage vind je in ons artikel "Drainage van planten : zo vermijd je wateroverlast".

Naast een laagje drainerend materiaal gebruik je bij voorkeur ook een potgrond die afgestemd is op de specifieke behoeften van balkon- en terrasplanten. Zo bevat de potgrond van COMPO een kwalitatief waterabsorberend polymeer, genaamd Aqua Depot®. Die slaat een deel van het gietwater op en geeft het terug vrij als de plant daar nood aan heeft. In combinatie met het laagje puimsteenkorrels ben je zeker van een optimale waterhuishouding en zal je minder vaak moeten begieten.

Een extra manier om water te besparen is door planten aan te planten die bestand zijn tegen de hoge temperaturen. Er bestaan verschillende vaste planten, kruiden en bloemen die heel hittebestendig zijn en goed terechtkomen met wat minder water. Het gaat voornamelijk om planten voor rotstuinen of stapelmuren, vb. parelkruid, rozewortel of dwergvlambloemen. Daarnaast zijn er ook mediterrane kruiden zoals lavendel, tijm of rozemarijn die heel droogtetolerant zijn. Deze kan je bijvoorbeeld aanplanten in een leuke kruidenspiraal in combinatie met andere planten. Daarin vinden kruiden met verschillende eisen hun perfecte plek - en dat zonder veel onderhoud.  

Meer tips vind je eveneens in ons artikel "10 hitteresistente planten voor de zomer".

Je kan de besproeiing van je gazon en je planten op een professionele en dus zuinigere manier aanpakken door geld te investeren in een druppelirrigatiesysteem. Dit is een automatisch bewateringssysteem dat je tuin- en potplanten heel gericht water geeft. De druppelslang geeft het water langzaam vrij in de bodem, waardoor de grond gelijkmatig vochtig wordt en het water geleidelijk de diepere wortels kan bereiken. Dit systeem kan je in alle delen van je tuin toepassen - in bloemperken, voor hagen, in de serre en zelfs voor potplanten!

Opdat je planten goed bestand zijn tegen droogte en minder begoten moeten worden, is het belangrijk dat ze voldoende voedingsstoffen krijgen. Door biologische meststoffen op basis van schapenwol te gebruiken, zijn je planten ook tijdens periodes van droogte voorzien van voldoende water. Schapenwol bezit namelijk een heel hoge wateropslagcapaciteit.

In ons artikel "Schapenwol als meststof" ontdek je alle voordelen van deze grondstof.

In de tuin heeft je gazon het meeste water nodig. Afhankelijk van het bodemtype en de weersomstandigheden kan 1 m² gazon in de zomer tot wel 4 L water per dag verdampen. Als je je gazon op de juiste manier verzorgt, kan je dus veel water besparen.

• Een eerste tip : maai je gazon tijdens de zomer niet te kort. Dit zal voorkomen dat de bodem sneller uitdroogt. Een maaihoogte van 7 cm bij hoge temperaturen is ideaal.
• Daarnaast kan je speciale graszaden gebruiken die bestand zijn tegen hitte en droogte. Dergelijke graszadenmengelingen bevatten soorten die bijzonder waterbesparend zijn omdat ze diepe wortels ontwikkelen die het water uit de diepere grondlagen kunnen opnemen.
• Door je gazon met een kaliumrijke meststof te bemesten, kan je het eveneens beschermen tegen de hitte. Kalium versterkt namelijk de celwanden en zorgt ervoor dat de grassen meer weerstand ontwikkelen tegen extreme temperaturen.

In ons artikel "Vijf fouten bij het besproeien van het gazon" hebben we nog enkele praktische tips voor je opgelijst om water te besparen.

Een niet beplante tuingrond zal aanzienlijk meer water verdampen dan een bedekte grond. Hier komt "mulch" als geheim wondermiddel naar voor. Mulch is een verzamelnaam voor verschillende soorten bodembedekkers die de grond beschermen tegen uitdroging. De beschermende laag zal de verdamping van het grondwater aanzienlijk beperken, waardoor je minder moet begieten. Tegelijkertijd zal de mulchlaag bij zware regenval vermijden dat de grond wordt weggespoeld. 

Meer tips over mulchen vind je in ons artikel "Mulch - een echt wondermiddel?"

Tip : door je groentebedden regelmatig te schoffelen, kan je ze nog meer beschermen tegen uitdroging. Bewerk de bovenste laag met een schoffel om een betere bodembeluchting te garanderen.

Vrije plekken in bloembedden of onder struiken kan je vochtig houden door ze te beplanten met bodembedekkers. Groene gebieden verdampen namelijk aanzienlijk minder water dan braakliggende, open terreinen.

Bodembedekkers zijn laagblijvende planten die bijzonder snel en dicht groeien. Deze zijn bijzonder praktisch voor de aanplanting onder hagen en bomen. Ze houden de bodem niet alleen vochtig, maar voorkomen eveneens onkruidgroei in schaduwrijke gebieden.

Afhankelijk van de locatie kan je kiezen voor zon- of schaduwminnende bodembedekkers. Voor zonnige locaties kan je kiezen uit bloeiende bodembedekkers zoals elfenbloemen, kruipklokjes, kleine maagdenpalm en vetkruid.

Door je tuin slim te plannen kan je al van bij het begin water besparen. Hierbij moet je letten op de natuurlijke omstandigheden in je tuin. Bomen met dichte kruinen bijvoorbeeld geven andere planten de mogelijkheid om beschut te groeien - zo hebben ze minder water nodig.

• Robuuste planten zoals rotstuinplanten of stapelmuurplanten moeten worden aangeplant op droge, zonnige locaties.
• Planten die veel water nodig hebben (vb. rododendrons) mag je niet in de volle zon aanplanten. Kies hiervoor een half-schaduwrijk plekje uit.
• Kies bij voorkeur voor inheemse struiken en planten - deze zijn beter bestand tegen droogte.