15 appelsoorten voor de fruittuin

Als je nieuwsgierig bent naar een paar bijzondere appelsoorten naast de moderne, wijdverbreide appels, kan je nu uitkijken naar de 15 oude appelsoorten die we jou hieronder voorstellen. Een deel van de appels kan je in goed gesorteerde biowinkels terugvinden, andere kan je bijvoorbeeld kopen op een regionale weekmarkt of bij een speciale webwinkel. Als je daar zin in hebt, kan je een of twee oude appelbomen aan je boomgaard toevoegen!

Een van de bekendste oude appelrassen die tegenwoordig nog in de supermarkt te vinden is, is de Boskoopse winterappel. De voordelen van deze appelsoort - die ook wel ‘Schone van Boskoop’ of ‘goudrenet’ wordt genoemd - zijn vooral te danken aan het veelzijdige gebruik. De grote vruchten kunnen zowel puur worden gegeten als gebruikt worden voor appelmoes, gebakken appels, sappen, cider of fruitbrandewijn. Sommige mensen die allergisch zijn voor appels kunnen ook van deze appel genieten. Na de oogst in september en oktober kunnen de vruchten probleemloos tot maart worden bewaard. Voor de teelt in de tuin moet je letten op een vochtige en kalkrijke grond.

Deze oude appelsoort kom je ook vaak tegen. De winterappel wordt sinds het begin van de 19^e eeuw in Engeland verbouwd. Door zijn uiterst smakelijke aroma is het een van de meest populaire appelrassen in Engeland. Helaas voelt de appelboom zich niet bijzonder goed in onze contreien, waardoor de teelt wat lastiger is. Bovendien zijn de vruchten moeilijk te bewaren. Alleen dankzij zijn bijzondere smaak vond de appel in de eerste plaats zijn weg naar onze keukens.

Als je zelf ‘Cox Orange’ wilt gaan kweken, moet je je ervan bewust zijn dat je een veeleisende bewoner in de tuin haalt. De appelboom houdt van een goed doorlatende grond met een hoge wateropslagcapaciteit en een maritiem klimaat met vochtig-koele zomers en vochtige winters, zoals de boom het gewoon is in zijn land van herkomst. Bekende appelrassen die zijn afgeleid van ‘Cox Orange’ zijn overigens ‘Holstein Cox’, ‘Elstar’, ‘Gala’ of ‘Alkmene’.

De herfstappel ‘Danziger Kantapfel’ weet ons te verrassen met felrode vruchten die zijn bedekt met een natuurlijke waslaag. Dit doet een beetje denken aan de sprookjesachtige appel uit Sneeuwwitje. De vruchten smaken aangenaam zoet en zuur en hebben een licht rozenaroma. In de zomer betovert de appelboom met roze bloesems en vanaf half oktober kan je uitkijken naar de mooie rode appels die tot januari kunnen worden bewaard. De fruitboom is extreem winterhard en relatief weinig veeleisend wat betreft locatie en onderhoud. De grond mag niet te droog zijn.

Deze appelsoort is een van de meest populaire oude appelrassen. Dit komt waarschijnlijk door de vruchten, die door hun sappige, kruidige aroma aanzienlijk verschillen van andere appelsoorten. De winterappel scoort niet alleen qua smaak, maar ook qua ingrediënten : het is een van de appelrassen met het hoogste vitamine C-gehalte!

Zorg bij de teelt voor een zonnige, warme en beschutte standplaats. De delicate appelboom gedijt het beste op milde locatie. Tijdens de bloeiperiode in april en mei kan je uitkijken naar vele bijen en hommels die naar de prachtige witte bloemen vliegen, op zoek naar voedsel. Het oogstseizoen begint eind september, maar de appels zijn pas iets later eetbaar. De vruchten zijn tot maart houdbaar.

Deze appel heeft zoveel verschillende namen dat je ze bijna niet allemaal kan onthouden. Dit is enerzijds te danken aan de verschillende varianten - de appelvormen variëren van plat tot tonvormig - en anderzijds aan de uiteenlopende toepassingen in de keuken. Of het nu om een appelflap, gebak of handappel gaat : de herfstappel ‘Flamed Cardinal’ is een van de meest uiteenlopende appelsoorten. Het ras wordt al meer dan 200 jaar gekweekt maar verliest aan populariteit.

Als je de variëteit wilt kweken, dan kies je voor een robuuste, weinig veeleisende en relatief onderhoudsvriendelijke appelboom. Vooral tijdens de eerste jaren heeft de boom een grondige snoeibeurt nodig om hem een beetje in te tomen. De zure, fris smakende appels worden in september en oktober geoogst en zijn enkele weken later klaar voor consumptie. De vruchten kunnen slechts tot februari bewaard worden.

Deze appelsoort is eind 19e eeuw ontstaan door een kruising tussen ‘Minister von Hammerstein’ en ‘Baumanns Renette’. Het oude appelras staat vooral bekend om zijn betrouwbare opbrengsten en hoge veerkracht en iets minder om zijn smaak. Daarnaast genieten veel insecten van de bloemen. Aangezien de appel voornamelijk binnen wordt gekweekt door liefhebbers, zul je dit ras in de winkels nauwelijks aantreffen. Als je deze appel wilt kweken, overweeg dan om nog een appelboom te planten als bestuiver.

Dit oude appelboomras geniet sinds de tweede helft van de 17^e eeuw grote populariteit op het noordelijk halfrond. In Californië had de appel aan het begin van de 20^e eeuw zoveel fans dat er aan het begin van de oogst elk jaar een volksfeest werd gevierd.

De reden voor dit succesverhaal is vooral te danken aan de heerlijk geurende vruchten, die zeer vroeg kunnen worden geoogst en goed kunnen worden verwerkt - en die een onmiskenbaar, sappig en licht kruidig aroma hebben. ‘Gravenstein’ werd pas de laatste decennia verdrongen door de veredeling van nieuwere rassen die makkelijker te kweken en te bewaren zijn. Vanwege zijn heerlijke vruchten wordt de herfstappel echter nog steeds geteeld, vooral in de Scandinavische landen. Het oude appelras speelt nu ook een rol in de biologische teelt. Als je de ‘Gravenstein’ herfstappel in je tuin wilt kweken, houd er dan rekening mee dat deze redelijk veeleisende boom nood heeft aan een vochtige, voedselrijke grond en een hoge luchtvochtigheid. Ook een beschutte standplaats en een redelijk uitgebalanceerd, mild klimaat met weinig temperatuurschommelingen zijn belangrijk.

Omdat de bloemen gevoelig zijn voor vorst, moet je goed opletten bij vriesweer. ‘Gravenstein’ kan niet zelf bestuiven en is daarom afhankelijk van andere appelbomen. Goede bestuivers zijn bijvoorbeeld ‘Cox Orange’, de oogstappel, ‘James Grieve’ of ‘Geheimrat Dr. Oldenburg’.

Dit oude appelras draagt al in juli de eerste vruchten en verspreidt een aangename geur. Helaas zijn de appels vrij gevoelig voor deuken en kunnen ze nauwelijks worden bewaard. Daarom moeten ze snel worden geconsumeerd. Daarnaast is de zomerappel gevoelig voor verschillende ziekten en plagen zoals bloedluizen, vruchtboomkanker en echte meeldauw. Het ras is daarom niet geschikt voor de commerciële tuinbouw. Wil je echter uitkijken naar een witbloeiende zomerappelboom met een vroege oogst in juli, dan is de oogstappel ideaal! Wees wel voorzichtig met late vorst in het najaar, want de bloemen zijn hier namelijk heel gevoelig voor.

Deze heerlijke herfstappel werd in 1865 als zaailing ontdekt door de hoftuinier van Albrecht van Pruisen. De appelboom, gemaakt van de twee oude rassen ‘Kaiser Alexander’ en ‘Baumanns Renette’, wordt gekenmerkt door een rijke oogst en zoetzure vruchten. Daarnaast is de boom ook extreem winterhard : zelfs de bloemen zijn bestand tegen vorst. De ‘Prince Albert de Prusse’ is dan ook bijzonder geschikt voor de teelt in ruigere en koelere streken, maar kan ook elders goed gekweekt worden.

Deze oude appelboomsoort wordt al meer dan 200 jaar gekweekt. De winterappel maakt indruk met zijn robuustheid, zijn weerstand tegen ziekten en zijn hoge opbrengst. De vruchten worden geoogst in oktober en kunnen tot mei worden bewaard. De ‘Rheinischer Krummstiel’ is zeer geschikt als bestuiver – bijvoorbeeld voor de ‘Geheimrat Dr. Oldenburg’.

De winterappel ‘Altländer Pfannkuchenapfel’ is een uitgesproken zeldzame appelsoort. Dit ras, dat in 1840 bij toeval tot stand kwam, is zo zeldzaam geworden dat het nu zelfs als een gedreigde appelsoort wordt beschouwd. De ‘Altländer Pfannkuchenapfel’ was vroeger erg populair vanwege de lange bewaartijd en het zure aroma van de vruchten!

De oude appelboom vindt overigens zijn oorsprong in Noord-Duitsland en voelt zich daarom meestal bijzonder thuis in deze streken. Wil je deze appelsoort in je tuin kweken, dan plant je die best op een zonnige tot gedeeltelijk schaduwrijke plek met een vochtige, voedselrijke en leemachtige grond. De vruchten worden vrij laat geoogst, omdat de oogsttijd pas eind oktober ingaat. Je kan de appels meteen opeten - of gebruiken om pannenkoeken van te maken! De volle smaak ontwikkelt zich echter slechts geleidelijk. De appel kan je bewaren tot juni.

Naast deze 15 oude appelrassen zijn er natuurlijk nog veel meer zoals de herfstappel ‘Juwel aus Kirchwerder’, de bijzonder aromatische tafelappel ‘Goldparmäne’ of het oude appelras ‘Yellow Schleswig Renette’. Probeer de verschillende rassen uit en misschien beslis je wel om een van deze soorten in de tuin aan te planten!