Spinazie

Spinazie (Spinacia oleracea) mag bij veel kinderen misschien niet erg geliefd zijn, toch heeft het kweken van deze bladgroente heel wat voordelen. Zo smaakt verse spinazie heerlijk in wraps en salades. De groente kan ook gebruikt worden als topping op een pizza, voor de bereiding van een heerlijke lasagne of in combinatie met aardappelen en zalm. De groente is ook heel rijk aan foliumzuur, kalium en magnesium. Daarnaast is spinazie een onderhoudsvriendelijke plant, ideaal dus voor beginners!

De bladgroente is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-West-Azië, waaruit ze vermoedelijk in de 8^e eeuw haar weg naar Spanje heeft gevonden, om uiteindelijk ook in de rest van Europa te belanden. Vroeger waren voornamelijk spinaziesoorten met puntige bladeren terug te vinden, terwijl tegenwoordig vooral soorten met ronde bladeren worden gekweekt omdat die doorgaans een grotere oogst opleveren.

Er bestaan heel wat verschillende soorten spinazie. Om het overzicht niet te verliezen, kan je de soorten allereerst indelen volgens oogsttijdstip. Zo zijn lente- en herfstspinazie heel geschikt als voor- of nateelt aangezien ze relatief weinig voedingsstoffen nodig hebben. De variëteit “Butterfly” is ideaal voor alle ongeduldige tuiniers omdat deze heel snel groeit. Het oud-Engelse ras “Viktoria” daarentegen laat lang op zich wachten, maar ontwikkelt wel heel wat smakelijke bladeren.

Terwijl lente- en herfstspinazie vrij snel groeien bij zomerse temperaturen, verdraagt ook zomerspinazie de warme temperaturen vrij goed. Populaire soorten zijn bijvoorbeeld “Bloomsdale” of “Gamma”.

Ook bij wat koudere temperaturen hoef je de bladgroente niet te missen. Winterspinazie, zoals de variëteiten “Prickly Winter Spinach” of “Winterriesen Verdil”, is winterhard en kan heel vroeg in het nieuwe jaar, na de winter, geoogst worden.

Als je je eigen spinazie wilt kweken, moet je je er goed bewust van zijn dat spinazie penwortels ontwikkelt die tot 30 centimeter lang kunnen worden. De grond moet dus ook in de diepere lagen los en doorlatend zijn zodat de wortels probleemloos kunnen inwortelen. Als je spinazie op je balkon wilt kweken, dan heb je een grote, diepe pot nodig. Gebruik bij de aanplanting bij voorkeur een humus- en voedingsrijke grond.

Spinazie houdt van een zonnig tot half-schaduwrijke plekje. Hoeveel zon de spinazie verdraagt, hangt af van de soort en van het seizoen. Winterspinazie geniet van enkele warme zonnestralen terwijl zomerspinazie beter groeit als ze wat meer in de schaduw is aangeplant.

Heb je geen moestuin maar wil je toch heel graag je eigen spinazie kweken? Dan kan je de bladgroente in potten aanplanten. Hierbij is het belangrijk dat je een pot kiest waarvan de bodem is voorzien van drainagegaten en die diep genoeg is zodat de spinazie haar wortels probleemloos kan ontwikkelen. Kies een pot met een inhoud van minimum 3 liter en bedek de bodem met een laagje hydrokorrels om wateroverlast te voorkomen. Hierop komt een laagje kwalitatieve potgrond voor groenten en fruit.

Spinazie kan ook in verhoogde moestuinbakken worden aangeplant. Daar hebben de lange penwortels meestal voldoende ruimte. Vul de moestuinbak op volgens ons moestuinbakkenconcept met drie verschillende lagen om zo de ideale groeiomstandigheden te creëren voor je spinazie.

Spinazie kan je aankopen als jonge plant die vervolgens in de volle grond wordt aangeplant. Je kan de bladgroente natuurlijk ook zelf zaaien. Afhankelijk van het ras kan de spinazie vanaf april tot begin november gezaaid worden.

1. Bereid eerst de bodem voor : maak de grond los en verwijder het onkruid. Als je een vrij zware tuingrond hebt, kan je die vermengen met een portie zand. Als je tuingrond een zanderige structuur heeft en amper voedingsstoffen bevat, dan kan je die verrijken met wat tuincompost.

2. Zaai de spinaziezaden in rijen. Voorzie een afstand van 15 tot 20 centimeter tussen de rijen en een afstand van 5 centimeter tussen de zaadjes zodat de plantjes voldoende ruimte krijgen om te groeien. Bedek het zaadje vervolgens met wat aarde en druk goed aan.

3. Geef tot slot voorzichtig water - bij voorkeur met een sproeikop op de gieter. Als het buiten nog wat te koud is, kan je een folietunnel of vlies gebruiken om de spinazie te beschermen. Na ongeveer 2 weken verschijnen de eerste kiemplantjes. Deze groeien normaal gezien zo snel, dat ze elkaar na drie tot vier weken in de weg zitten en wat uitgedund moeten worden. Op dat moment kan je enkele kleine blaadjes oogsten als “babyspinazie”.

Spinazie is een heel dorstige plant, vooral tijdens het ontkiemingsproces. Daarom moet je de bodem gelijkmatig vochtig houden. Ook later kan het gebeuren dat de bladgroenten uitdrogen. Grijp dus regelmatig naar de gieter. Geef je spinazie bij voorkeur ’s ochtends water, zodat de plant de hele dag door voldoende water ter beschikking heeft. Giet steeds water aan de voet van de plant en niet over de bladeren. Zo voorkom je dat ze aangetast worden door schimmelziekten. Om te vermijden dat er te veel water door de grond verdampt, kan je tussen de rijen planten een laag mulch van ongeveer 3 centimeter dik aanbrengen.

Spinazie behoort tot de groep van de zogenaamde zwak terende groenten. Dit betekent dat de bladgroente niet veel voedingsstoffen nodig heeft. Integendeel : als de plant te veel meststof krijgt, zal ze zeer zachte bladeren met weinig vitamines ontwikkelen en de neiging hebben om door te schieten. Als de plant te veel stikstof krijgt, kan die als nitraat in de bladeren worden opgeslagen. Dit kan door het lichaam in nitriet worden omgezet, wat schadelijk is voor de gezondheid. Het volstaat om bij de aanplanting een voedingsrijke potgrond te gebruiken of een organische meststof met lange werking in de bodem in te harken - zo krijgt de spinazie alle noodzakelijke voedingsstoffen.

Zodra de spinaziebladeren ongeveer vier centimeter groot zijn, kan je ze als “babyspinazie” oogsten. Deze zijn zachter en hebben een milde smaak, ideaal voor salades of als topping op brood. Na zes tot acht weken hebben de bladeren normaal gezien hun volledige grootte bereikt. Als je jezelf regelmatig wilt trakteren op verse spinazie, pluk dan gewoon de top van de plant. Zo kan de groente opnieuw ontkiemen. Oogst op zonnige dagen in de late namiddag of ’s avonds wanneer de bladeren minder nitraat bevatten.

Verse spinazie zit boordevol smaak. Aangezien de bladeren snel verwelken, raden we je aan om enkel die blaadjes te plukken die je dezelfde dag nog zal consumeren. Je kan de bladeren ook in een vochtige doek wikkelen en in de koelkast bewaren, maar ook hier zal de spinazie na twee tot drie dagen verwelken. Is je oogst bijzonder groot? Dan raden we je aan om de bladeren te blancheren en in te vriezen.

Zelfgekweekte spinazie kan op verschillende manieren worden bereid : als traditionele roomspinazie, vermengd in puree, gepureerd als groene smoothie of in een hartige taart - spinazie is een echte allrounder!

Spinazie is in principe een heel robuuste plant die nauwelijks wordt aangetast door ziekten en insecten. De bladgroente is echter heel populair bij slakken. Ook een bietenvliegplaag kan je spinazie aantasten. De bietenvlieg legt zijn eitjes aan de onderkant van de bladeren. De uitgekomen larven eten door de spinazie heen waardoor de bladeren er niet meer zo smakelijk uitzien.

Als je spinazie op een vrij schaduwrijk en windvrij plekje is aangeplant of in een serre, dan kan er valse meeldauw ontstaan. Deze schimmelziekte herken je aan lichte vlekken op de bladeren van de plant en een pluizig laagje op de onderzijde van de bladeren. Eenmaal de bladgroente is besmet, mag ze niet meer geconsumeerd worden. Net daarom is het heel belangrijk om je serre of de folietunnel regelmatig te verluchten.