Rabarber

De gewone rabarber (Rheum rhabarbarum) is afkomstig uit Azië en is ondertussen niet meer onze tuinen weg te denken. Rabarber is niet alleen een onderhoudsvriendelijk gewas, maar smaakt ook nog eens heel lekker, vooral in zoete gerechten en drankjes. Net daarom wordt rabarber als fruit beschouwd, hoewel het botanisch een groente is. De plant uit de duizendknoopfamilie was echter niet altijd zo populair : de oude Romeinen gaven de stengelgroente zijn Latijnse naam, wat evenveel betekent als "barbaarse wortel", een naam die de groente hoogstwaarschijnlijk te danken heeft aan de zure smaak.

Wie rabarber in eigen tuin kweekt, kan elk jaar uitkijken naar een heerlijke oogst. Het is namelijk een blijvend gewas dat wel tien jaar kan worden gekweekt op dezelfde plek. Mits de juiste verzorging zal je elk jaar meer en meer rabarber kunnen oogsten - de plant kan zelfs tot anderhalve meter hoog worden!

Rabarber houdt van een zonrijke locatie, maar komt ook goed terecht op een half-schaduwrijk plekje. Als de plant te weinig licht heeft, zal ze daarentegen enkel dunne stengels vormen. Wat nog belangrijker is voor deze hongerige plant, is de bodemgesteldheid. Rabarber heeft een luchtige, gelijkmatig vochtige en vooral voedingsrijke bodem nodig. Na de aanplanting zal je merken dat de groente heel winterhard is. Net daarom loont het de moeite om rabarber op de juiste plek aan te planten.

Spinazie en verschillende soorten kolen kunnen probleemloos samen met rabarber worden aangeplant. Ook onder een fruitboom zal de groente zich goed voelen. Toch is het belangrijk dat alle groenten voldoende plaats hebben om te groeien.

Als je rabarber in de tuin wilt kweken, dan is de lente (maart - april) of de herfst de ideale periode om de groente aan te planten. Voordat je de jonge planten in de grond plaatst, moet de bodem zorgvuldig worden voorbereid. Enkel zo zal je zeker zijn van een rijke oogst.

• Plan voldoende plaats in. Zo heeft de stengelgroente voldoende ruimte om zich te ontwikkelen.
• Spit de grond goed om en werk een portie compost of een portie meststof met lange werking in de bodem zodat je rabarber van bij de aanplanting voldoende voedingsstoffen ter beschikking heeft.
• Als de wortelkluit van de rabarberplant is opgedroogd, kan je die vóór aanplanting in een emmer met water plaatsen.
• Plaats de plant in het plantgat, vul op met aarde en druk stevig aan.
• Geef rijkelijk water.

Heb je geen moestuin, maar ben je wel een grote fan van rabarber? In principe kan je de groente ook in potten kweken. Opgelet : rabarber heeft veel plaats nodig om te groeien. De pot moet daarom een inhoud hebben van minimaal 40 liter. Om wateroverlast te voorkomen, moet de onderkant van de pot voorzien zijn van drainagegaten. Zo kan het overtollige water gemakkelijk weglopen. Daarnaast zal een laagje hydrokorrels op de bodem van de pot zorgen voor een optimale waterhuishouding. Vul de pot vervolgens op met een potgrond voor groenten en fruit.

Omdat rabarber na verloop van tijd steeds meer ruimte inneemt, zal je de groente na enkele jaren moeten verpotten. Rabarber voelt zich echter meer op zijn gemak in de volle grond. Plant de groente daarom bij voorkeur in de tuin aan in plaats van in potten.

Wie snel groeit, moet veel water drinken - dat geldt ook voor rabarber. Vooral tijdens het rabarberseizoen (van mei tot juni) heeft de plant heel veel water nodig. Bij droog weer moet je regelmatig water geven om te vermijden dat de groei afgeremd wordt en de plant enkel dunne stengels gaat vormen. Gebruik bij het begieten indien mogelijk een opzetstuk op de gieter zodat het water gelijkmatig wordt verdeeld.

Het is belangrijk dat de plant niet te droog staat na de aanplanting, zodat ze goed kan groeien.

Rabarber behoort tot de zogenaamde sterk terende gewassen. Dit betekent dat de groente veel voedingsstoffen nodig heeft voor een rijke oogst. In het voorjaar kan je de honger van de plant al stillen met een langdurig werkende meststof. Deze kan je eind februari tot begin maart strooien als de grond niet meer bevroren is. De voedingsstoffen in de meststof worden onder invloed van de bodemorganismen vrijgegeven zodat de plant continu voeding ter beschikking heeft.

Ben je vergeten bemesten? Kies dan voor een vloeibare meststof voor groenten en fruit. Als de plant al teveel is gegroeid, kunnen de scheuten namelijk beschadigd raken bij het toedienen van een portie verse meststof. De vloeibare meststof moet regelmatig aan het gietwater toegevoegd worden. Volg hierbij nauwkeurig de doseringsaanbevelingen op de verpakking op.

Na de oogst kan je in juni opnieuw bemesten. Dan is het ook eenvoudiger om tot bij de wortels te komen.

Na enkele jaren kan je je rabarber vermeerderen via deling en zo je planten een verjongingskuur geven. Het ideale moment om dit te doen, is in de herfst, wanneer de bladeren al geel kleuren.

Zo ga je te werk :

1. Graaf je rabarberplant uit te grond.
2. Deel de wortelkluit met behulp van een spade. Zorg ervoor dat de stukken ongeveer zo groot zijn als een vuist en minstens twee zichtbare knoppen hebben.
3. Plaats de plant op een nieuw plekje in de grond, druk goed aan en geef zorgvuldig water.

Rabarber kan geoogst worden van eind april tot eind juni. Eenmaal de bladeren volledig open zijn en de stengels sterk zijn, is de rabarber rijp. Snijd de stengels niet af, maar draai ze een kwartslag en trek ze vervolgens uit. Omdat de oogst altijd een stressfactor is voor de plant, raden we je aan om jaarlijks maximaal de helft van de rabarber te oogsten.

Rabarber kan uiterlijk tot 21 juni worden geoogst. Zo kan de groente waardevolle energie opslaan. Anderzijds stijgt het oxaalzuurgehalte. Vanaf begin juli bevatten de stengels zo veel zuur, dat consumptie afgeraden wordt. Daarnaast zijn er ook doordragende soorten waarbij het oxaalzuurgehalte niet stijgt. Hier kan je dus blijven oogsten tot in oktober.

Vers geoogste rabarber is ongeveer een week lang houdbaar. Als je de groente in deze tijdspanne niet hebt kunnen verwerken, kan je die inmaken of invriezen. In beide gevallen moet je de groente eerst schillen en in stukjes snijden. Vervolgens moeten de stukjes geblancheerd worden om het oxaalzuurgehalte te minimaliseren. Giet het water daarna weg. Doe de geblancheerde stukjes rabarber in geschikte potten en plaats ze in de diepvries.

Wat het inmaken van de groente betreft, kan je kiezen : je kan de stengelgroenten koken in water of in gesuikerd water. In het laatste geval gebruik je 1 deel suiker per 3 delen water. Je kan ook de rabarber bestrooien met wat suiker - bij het koken zal het sap ontsnappen en is er dus geen water meer nodig. Vul de rabarber vervolgens op in gesteriliseerde potten. Plaats het deksel pas op de potten als de inhoud volledig is afgekoeld.

Rabarber is vooral populair in combinatie met zoete gerechten. Bij het inmaken kan je bijvoorbeeld bessen toevoegen om zo een heerlijke jam te bereiden. De zure smaak komt ook goed tot zijn recht in een cake, overgoten met een suikerrijke meringue of geserveerd als rabarbercrumble met romig vanille-ijs. Om ervoor te zorgen dat de rabarber niet alleen lekker smaakt, maar ook licht verteerbaar is, kan je onderstaande tips opvolgen.

Kan je rabarber rauw eten?

Rauwe rabarber bevat relatief veel oxaalzuur. In principe kunnen de zure stengels rauw gegeten worden, maar dan bij voorkeur aan het begin van het seizoen. Normaliter wordt de rabarber voor het eten gekookt of geblancheerd - dan staat niets een feestmaal in de weg!

Moet rabarber geschild worden of niet?

Enerzijds bevat de schil iets meer oxaalzuur dan de binnenkant van de stengels. Anderzijds is de houtachtige consistentie een reden om voor het eten een dunschiller te gebruiken.