Overwintering van balkon- en terrasplanten

Winterharde vaste planten of heesters zoals rozen, buxus, bessen of rododendrons kunnen gemakkelijk buiten overwinteren. Als we een zachte winter tegemoet gaan zonder lange periodes van vorst, kunnen ook gevoeligere planten zoals hortensia, baardbloem of lavendel buiten blijven staan. Dat geldt ook voor enkele kruiden zoals olijvenkruid, tijm, bieslook, rozemarijn en salie. Als de vorstperiodes echter meerdere dagen aanhouden, doe je er goed aan om de potplanten in een vorstvrije ruimte te plaatsen zoals een vorstvrije serre of een koele veranda. Als de ijzige temperaturen maar een paar dagen aanhouden, kan je ook kelderruimtes, trappenhallen of koelere woonkamers gebruiken.

Voor de overwintering van je planten verwijder je best alle zieke en beschadigde plantendelen. Je kan de kuipen vervolgens inpakken met vlies, noppenfolie of ander isolatiemateriaal. Als alternatief kan je de hele kuip ook gewoon in een doos met bladeren plaatsen. Als er geen sneeuw is gevallen, die de planten als een warmtedeken omhult, kan je ook sprokkelhout of dennentakjes op de potgrond leggen. Bij langdurige vorst raden we je aan om niet alleen de wortels maar ook de scheuten te beschermen door ze in luchtdoorlatend isolatiemateriaal te wikkelen, vb. een oud deken.

Als je winterharde potplanten beschut staan tegen de regen, kan je om de 10 tot 14 dagen controleren of ze water nodig hebben. Geef heel spaarzaam water en alleen op milde dagen. De planten hebben namelijk nauwelijks water nodig en ook het risico bestaat dat het vocht, dat in de grond achterblijft, bij de volgende nachtvorst bevriest. In deze koude tijden is het daarom vaak beter om de gieter wat minder vaak te gebruiken.

Tot de groep van niet-winterharde planten behoren mediterrane en exotische planten zoals oleander, olijfboom, dwergdadelpalm, stokrozen en citrusplanten. Ze moeten naar het winterkwartier verhuizen uiterlijk wanneer de temperatuur rond de 5°C bedraagt.

Bladverliezende planten en sterk gesnoeide planten kunnen ook in het donker overwinteren op voorwaarde dat de temperaturen laag zijn (0 tot 5°C). Dit geldt bijvoorbeeld voor brugmansia's, acacia's en fuchsia's.

Als je je planten wilt laten overwinteren, houd dan rekening met de volgende drie tips :

1. Geef vanaf september niet te veel water zodat de kluiten van je balkonplanten niet te nat worden. Dit voorkomt rot op de overwinteringsplaats. In de nazomer moet je stoppen met bemesten. Tenslotte bevinden de planten zich nu in de rustfase.
    
2. De meeste balkon- en kuipplanten kunnen voor de overwintering ongeveer 1/3 worden gesnoeid. Je kan de snoeibeurt echter uitstellen tot het voorjaar als je voldoende ruimte in de overwinteringsruimte hebt en als je zeker bent dat je geen last zal hebben van afvallende bladeren tijdens de rustfase. Omdat de oleander in de herfst al bloemen voor het volgende jaar op de scheuten vormt, mag hij zeker pas in het voorjaar gesnoeid worden.
    
3. Voordat de planten naar hun uiteindelijke overwinteringsplaats verhuizen, moet je ze zorgvuldig controleren op ongedierte. Bladeren en scheuten die zijn aangetast door schimmelziekten moeten fors gesnoeid worden en bij het restafval gedeponeerd worden.

Tijdens de winter hebben je planten nauwelijks water nodig, maar het is belangrijk dat de wortelkluit niet uitdroogt. Controleer daarom om de 10 tot 14 dagen hoe vochtig of hoe droog de grond is en geef pas water als de potgrond compleet opgedroogd is. Planten die in het donker overwinteren, hoeven tijdens de winter bijna helemaal geen water te krijgen. Je kan de planten ook af en toe controleren op de aanwezigheid van insecten en ziekten. Vooral als het in de wintermaanden behoorlijk warm is, voelen kleine insecten zich vaak erg op hun gemak en vermenigvuldigen ze zich sneller dan je zou willen. Om te voorkomen dat schimmels of andere ziekten zich verspreiden, moet je regelmatig afgevallen bladeren verwijderen. Bij milde temperaturen kan je ook af en toe de ramen openen voor wat frisse lucht.

Wat moet ik doen wanneer mijn plant bladeren verliest?

Als je plant na verloop van tijd bladeren verliest, hoef je je daar meestal geen zorgen over te maken. In veel gevallen komt dit doordat de plant te weinig licht krijgt. Het is daarom het beste om de plant op een lichtrijke maar koele plek te plaatsen. Als het buiten al warmer wordt, kan je de potplant op zonnige dagen met zachte temperaturen een paar uurtjes op een gedeeltelijk schaduwrijke plek plaatsen. Voor veel planten is het echter geen groot probleem dat ze bladeren verliezen gedurende korte periode. Zodra ze terug naar buiten verhuizen, zullen ze nieuwe, gezonde bladeren vormen.

Eens de temperaturen in het voorjaar geleidelijk aan weer beginnen stijgen, kan je de planten op zachte dagen enkele uurtjes buiten plaatsen. Zo kunnen ze langzaam wennen aan de buitentemperaturen. Voor vorstgevoelige planten moet je tot half mei de weersvoorspellingen in de gaten houden zodat je de planten snel terug kan binnen plaatsen als late nachtvorst wordt aangekondigd.