compo image
  1. COMPO
  2. Advies
  3. Plantenverzorging
  4. Balkon- & kuipplanten
  5. Vakantiestemming op het balkon

Fleur je balkon op met mediterrane planten

Vakantiestemming op het balkon

Droom jij ook van een zalige "feel good"-oase vol mediterrane planten op je balkon? Dan ontdek je in onderstaand artikel de belangrijkste basisregels voor de verzorging van mediterrane planten zodat je bijna elke avond je vakantie op je balkon kan doorbrengen. Dipladenia's, vijgenbomen en co stellen namelijk bijzondere eisen aan hun standplaats en hun verzorging. En zeker wat betreft overwintering moet je vertrouwen op je instinct.

compo image

Mag het iets meer zijn?

Mediterrane planten hebben veel zon nodig

Of ze nu uit Italië, Spanje of Griekenland komen - onze mediterrane planten in pot zijn vooral één ding gewend uit hun thuisland : lange zomers vol zon. Om ervoor te zorgen dat de planten zich comfortabel voelen in onze contreien, moeten ze tijdens onze vrij korte zomer zoveel mogelijk zon krijgen. Dit betekent dat zuidgeoriënteerde balkons ideaal zijn voor de mediterrane planten. Op zuidoostelijke of zuidwestelijke locaties zullen de planten zich nog steeds gezond kunnen ontwikkelen mits ze voldoende zon krijgen. Zoniet zal de vrucht- en bloemvorming heel schaars zijn.

De juiste locatie

De populairste mediterrane planten voor je opgelijst

De exacte vereisten voor standplaats en verzorging zijn natuurlijk afhankelijk van de plantensoort en de variëteit. Een vijgenboom is niet zomaar een vijgenboom. De onderstaande tabel geeft je een globaal overzicht van de voorkeuren van de verschillende planten. Bij de aankoop van de planten raden we je aan om zeker en vast het plantenetiket te bekijken. Zo is Franse lavendel in tegenstelling tot de meeste andere lavendelsoorten niet winterhard. Ook zijn niet alle soorten geschikt voor de aanplanting in pot - sommige hibiscussoorten kunnen in onze contreien bijvoorbeeld alleen als kamerplant worden gehouden, terwijl andere in de volle grond kunnen worden aangeplant. Bij de keuze van de variëteit vraag je daarom best advies aan de winkelmedewerkers.

StandplaatsAfkomstStandplaatsWater gevenOverwinteren
Lantana (wisselbloem)
Zuid-Amerika, Zuid-Afrika
Zonnig, warm, beschut tegen wind
Houdt niet van kalkrijk water
Lichtrijke locatie bij 5 tot 10°C
Dipladenia
Zuid-Amerika
Lichtrijk, warm, hoge luchtvochtigheid (bij >30°C beschermen tegen felle middagzon)
Houdt niet van kalkrijk water
Lichtrijke locatie bij 8 tot 12°C
Bougainvillea
Ecuador, Brazilië
Zonnig, warm
Heeft heel veel water nodig
Lichtrijke locatie bij 10 tot 15°C
Oleander
Marokko, Zuid-Spanje
Zonnig, beschut tegen wind
Houdt van een kalkrijke bodem en kalkrijk water
Lichtrijke locatie bij 5 tot 10°C

Olijfboom

Middellandse Zeegebied, Azië, Zuid-Afrika
Zonnig, warm indien mogelijk
Heeft heel veel water nodig
Lichtrijke locatie bij 2 tot 10°C

Eucalyptus

Australië
Zonnig, lichtrijk
Houdt niet van kalkrijk water
Lichtrijke locatie bij 5 tot 10°C

Citrusboom

Azië
Zonnig, beschut tegen wind
Houdt niet van kalkrijk water
Eerder donkere locatie bij 3 tot 13°C
Vijgenboom
Azië
Zonnig, warm, beschut tegen wind en regen
Houdt niet van kalkrijk water
Donkere kelder of garage bij 0 tot 10°C
Perzikboom
Centraal- en Noord-China
Zonnig, warm, beschut tegen wind
Heeft heel veel water nodig
Buiten : dichtbij huismuur bedekt met jute of bladeren / Binnen : in een donkere, koele en vorstvrije ruimte
Lavendel
Middellandse Zeegebied
Zonnig, warm
Houdt niet van kalkrijk water
Winterharde soorten verpakt in jute of noppenfolie op een beschutte plaats

Brugmansia

Zuid-Amerika
Half-schaduwrijke plaats, beschut tegen wind, beschermd tegen felle middagzon
Heeft heel veel water nodig
Lichtrijke locatie bij 10 tot 15°C
Rozemarijn
Middellandse Zeegebied
Zonnig, warm, beschut tegen wind (extreem bestand tegen hitte)
Houdt van een kalkrijke bodem
In pot : verdraagt temperaturen onder het vriespunt, overwintering op een lichtrijke plaats bij 0°C
Blauwe aardappelstruik
Argentinië, Paraguay
Zon, beschut tegen wind
Heeft heel veel water nodig
Lichtrijke locatie bij 5 tot 12°C
compo image

3 belangrijke basisregels

Mediterrane potplanten correct water geven

Je denkt misschien dat planten die op arme Toscaanse bodems groeien, niet zoveel hoge eisen stellen aan watergiften. Maar een balkonbak is niet Toscane : de diepte is beperkt, er worden lange wortels gevormd en in droge periodes halen ze water uit de diepere grondlagen. Dat werkt niet voor mediterrane kuipplanten. Daarnaast warmt de grond in de pot veel meer op dan in de natuur, waardoor een groot deel van het water verdampt.

Om te kunnen overleven in een pot op een zuidgeoriënteerd balkon, zijn de planten dus vooral afhankelijk van extra gietbeurten. Dit betekent meestal dat je dagelijks water moet geven tijdens de bloeiperiode in de zomer. Maar ook de grootte van de pot heeft een grote invloed op hoe vaak mediterrane planten water moeten krijgen - meer informatie hierover vind je verderop in dit artikel.

Mediterrane planten water geven : drie basisregels

  1. compo image

    1

    Geef water aan de voet van de plant, niet van bovenaf

    Mediterrane potplanten zijn niet gewend aan regelmatige regenbuien op de bladeren en bloemen. Giet het water daarom steeds aan de voet van de planten. Bescherm de planten ook tegen regen. Te veel vocht op de bladeren bevordert namelijk de ontwikkeling van schimmelziekten. Vooral bij planten met grote bloemen (vb. hibiscus of dipladenia) kunnen de waterdruppels lelijke vlekken achterlaten op de bloemblaadjes. Het wordt kritiek als de zon direct na een regenbui terug op de plant schijnt. Dit kan namelijk snel brandworden in de vorm van bruine vlekken op bloemen en bladeren veroorzaken. Plaats daarom de potten tijdens regenachtige periodes onder een afdak of dichtbij een huismuur.

  2. compo image

    2

    Gebruik kalkvrij water

    Zoals je in de tabel kan aflezen, houden heel wat mediterrane planten helemaal niet van kalkrijk water - de uitzondering is de oleander. Om je mediterrane planten op lange termijn niet te beschadigen, raden we je aan om regenwater te gebruiken als je de planten water geeft. Regenwater bevat nauwelijks mineralen en heeft daardoor weinig effect op de pH-waarde en het gehalte aan voedingselementen in de bodem. Indien je geen regenwater kan geven, kan je het leidingwater filteren.

  3. compo image

    3

    Geef water 's morgens vroeg of 's avonds laat

    Het ideale tijdstip om je mediterrane potplanten water te geven, is in de vroege ochtenduren. Dan is de wortelkluit nog afgekoeld van de afgelopen nacht en heeft hij geen last van het koude gietwater. Heb je 's morgens geen tijd om water te geven, dan kan je de gieter gewoon met water vullen zodat het water overdag wat opwarmt. Als je in de late namiddag of vroege avond terug thuiskomt, zullen de planten blij zijn met het aangenaam lauwe water. Heb je geen lauw water, dan geef je best kort voor het slapengaan water, wanneer de aarde in de pot na zonsondergang al enkele uurtjes heeft kunnen afkoelen. Zo schrikt de plant niet van het koude leidingwater.

compo image

Belangrijk : materiaal en grootte

De juiste pot voor je mediterrane planten

Potten uit klei of terracotta zijn gewoon een must voor de creatie van de perfecte vakantiesfeer op het balkon. Alleen dan komen de mediterrane planten tot hun recht. Natuursteen heeft echter niet alleen een optisch voordeel. Klei en terracotta zijn in staat om vocht op te nemen en naar buiten af te voeren. Dit vermindert het risico op wateroverlast en de ontwikkeling van schimmels op de wortels.

Bovendien heeft het gesteente een klimaatverbeterende werking zolang het vochtig is. Het materiaal werkt als het ware als een buffer tussen de wortelkluit en de zomerhitte op een zuidgeoriënteerd balkon. Zo kan je een handje helpen om de natuurlijke habitat van de planten na te bootsen - de kluit bevindt zich namelijk op enige diepte onder het aardoppervlak waar het altijd enkele graden koeler is dan aan de oppervlakte.

Daarnaast hebben potten uit klei of terracotta een heel praktisch voordeel ten opzichte van de plastic variant : ze zijn heel zwaar. De pot zal niet zo snel omvallen bij felle windstoten. Bij de keuze van de potten speelt ook het aspect duurzaamheid een rol : plastic potten barsten en worden na enkele jaren broos in de volle zon, terwijl de stenen potten tientallen jaren meegaan.

Onze tip

Als je niet houdt van de lichte watervlekken die zich na een paar jaren aan de buitenkant van de pot vormen, kan je die eenvoudig verwijderen met een borstel en een emmer met lauw azijnwater.

compo image

Hydrokorrels zijn perfect!

Potgrond en meststof voor mediterrane planten

In de paar maanden dat het in onze contreien warm genoeg is, produceren mediterrane potplanten grote hoeveelheden plantaardig materiaal : bladeren, scheuten en bloemen. In het beperkte potvolume moeten de wortels alles vinden wat ze nodig hebben voor een krachtige ontwikkeling. Zoniet groeit de plant traag, kleuren de bladeren geel, vallen de bloemen af of worden er helemaal geen bloemen gevormd.

Maar hoe ziet de perfecte groeibasis voor mediterrane potplanten er eigenlijk uit? In hun thuisland groeien ze vaak op een rotsachtige, lichtgekleurde leembodem. Hoe kaal en mager deze bodems er ook uitzien, ze zitten boordevol kleimineralen, een belangrijk component voor een gezonde ontwikkeling van mediterrane planten.

Kleimineralen bieden drie grote voordelen en moeten daarom in elke hoogwaardige potgrond voor mediterrane planten vervat zitten :

  1. Ze kunnen voedingsstoffen opnemen en terug afgeven. Tijdens de groeifase hebben de meeste mediterrane planten in potten een hoge behoefte aan voedingsstoffen. De kleimineralen leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de voeding van de planten.
  2. Ze kunnen water opslaan en afgeven. Op warme zomerdagen op een zuidgeoriënteerd balkon verdampt het water sneller dan je denkt. Daarentegen wordt het bodemvocht bij langere regenperiodes snel te veel voor de mediterrane planten. De kleimineralen in de bodem dempen extreme wateroverlast en droogte en helpen je zo om je planten optimaal te verzorgen.
  3. Ze hebben een soort bufferende werking in het geval je te veel bemest hebt. Kleimineralen nemen een deel van de voedingszouten op, zodat er niet te veel tegelijk bij de planten komt. Anders zouden de wortels in het ergste geval brandwonden op de bladeren en schade aan de wortels kunnen oplopen.

Investeren in een speciale potgrond voor mediterrane planten loont vooral voor onervaren plantenliefhebbers de moeite. Dergelijke substraten helpen je namelijk om de fouten, die je hebt gemaakt bij de verzorging van de planten of door de extreme weersomstandigheden, op te vangen en de planten te voorzien van aangepaste voedingsstoffen die ze nodig hebben voor een gezond en lang leven.

compo image

Specifieke meststof voor mediterrane planten

De ontwikkeling van vruchten en bloemen is een ware krachttoer voor de planten. De plant zal - vooral in de beperkte hoeveelheid grond in de pot - altijd de afweging maken : als ze niet genoeg ruimte, water en voedingsstoffen ter beschikking heeft, moet ze haar eigen krachten gebruiken en - om zichzelf niet totaal uit te putten - afzien van de ontwikkeling van prachtige bloemen om zich compleet te concentreren op het gezond houden van wortels en stengels.

Bij de keuze van een geschikte meststof voor je mediterrane potplanten moet je erop letten dat het product naast nitraat (verantwoordelijk voor de groei) ook voldoende fosfor en kalium bevat. Deze componenten zijn verantwoordelijk voor een gezonde wortelgroei, een weelderige bloei en een stevige celstructuur van de planten. Een kwalitatieve meststof bevordert de algehele gezondheid van de plant en maakt deze aanzienlijk beter bestand tegen vorstschade, brandwonden, windstoten of schimmelziekten.

compo image
Meststoffen & plantenverzorging

COMPO Vloeibare Meststof Mediterrane Planten

Werkt direct en bevordert een intensieve vrucht- en bloemontwikkeling. Voor gezonde en stevige planten.

Naar het product
compo image

Mediterrane planten overwinteren

Of het de moeite loont om te investeren in een vijgen- of lijfboom, hangt grotendeels af van het feit of de planten keer op keer succesvol kunnen overwinteren. Het duurt ook meestal enkele jaren voordat de planten rijkelijk gaan bloeien en smakelijke vruchten dragen. Bij de aankoop mag je niet vergeten dat je in de herfst en in het voorjaar een beetje moeite moet doen om op lange termijn te kunnen genieten van de vruchten.

Vanaf wanneer de individuele naar de winterkwartieren moeten verhuizen, is heel divers. Het plantenetiket kan je hierbij zeker helpen. Terwijl het bij nachttemperaturen van 10°C te koel wordt voor de hibiscus, moeten andere mediterrane potplanten zoals de vijgenboom zo lang mogelijk in de open lucht blijven om elke zonnestraal op te vangen. Hoe het perfecte winterverblijf er voor de afzonderlijke planten uitziet, kan je ontdekken in de bovenstaande tabel. Er zijn echter wel enkele dingen om rekening mee te houden voor en na de overwintering :

  • Minder meststof geven : om ervoor te zorgen dat je mediterrane planten geleidelijk aan in winterslaap gaan, moet je uiterlijk in september de portie meststof geleidelijk aan verminderen. Bij een meststof met lange werking moet de laatste bemestingsbeurt nog vroeger worden uitgevoerd zodat het effect van de meststof geleidelijk aan afneemt in de nazomer.
  • Niet alle planten in de herfst snoeien : de meeste mediterrane potplanten moeten in het voorjaar (voor het terug ontkiemen) worden gesnoeid. Veel planten nemen de voedingsstoffen en plantensappen in de buitenste delen van de plant weer op. Als je ze vooraf afsnijdt, zal je de plant van deze waardevolle stoffen beroven. Natuurlijk zijn er uitzonderingen die de regel bevestigen. Informeer je daarom goed over de verschillende behoeften van de plant tijdens de aankoop.
  • Maak het niet te warm : omdat het voor heel wat mediterrane planten op het balkon, die zijn gewikkeld in een deken of vlies, nog steeds te koud is, kies je best een gepast vorstvrij overwinteringskwartier uit. In hun land van herkomst zijn mediterrane planten wel een winter gewoon, maar daar is die zeker niet zo lang en zo koud als bij ons. Voor potplanten is het daarom nodig om rekening te houden met de temperatuureisen van de plant. Als het in de winterkwartieren te warm is, wordt de rustfase, die de plant dringend nodig heeft om te herstellen, onderbroken. Mediterrane planten dus zomaar in een verwarmde woonkamer plaatsen zodat ze blijven bloeien, is dus geen optie. Dit komt niet overeen met het natuurlijke bioritme van de planten en na verloop van tijd zouden ze zichzelf zo uitputten dat ze uiteindelijk afsterven.
    Dit betekent echter niet dat als je de plant niet de omstandigheden kan bieden die ze nodig heeft om te overwinteren (beschik je bijvoorbeeld niet over een lichtrijke maar koele garage, trappenhal of wintertuin), dat je je droom om mediterrane planten te houden moet opgeven. Informeer even bij het tuincentrum in je buurt. Bij velen staan grote serres in de winter leeg en kan je tegen een kleine vergoeding een plekje huren om je planten te laten overwinteren.
compo image

Na de overwintering

Mediterrane planten uit het winterkwartier halen

Pas vanaf midden mei is het gevaar op late nachtvorst in onze contreien definitief geweken en kan je je mediterrane planten terug permanent buiten plaatsen. Voor een goede start in de komende zomer kan je toch al enkele dingen voor je planten doen. Zo staan snoeien, bemesten en verpotten op het programma. Op die manier krijgt de plant een energieboost voor de ontwikkeling van de nieuwe scheuten. Als je de plant in het voorjaar goed verzorgt en snoeit, zal ze veel bloemen en vruchten vormen. Afhankelijk van de groeisnelheid van de planten moet de plant elke twee tot zes jaar worden verpot.

Als de plant goed is verzorgd, kan je haar voorzichtig aan het directe zonlicht laten wennen. Dit is vooral belangrijk voor mediterrane planten die hun bladeren in de winter behouden. De bladeren worden vaak lichtgroen tijdens de wintermaanden en verliezen hun weerstand tegen UV-licht en barre weersomstandigheden - ze kunnen zonnebrand of een shock oplopen als ze plotseling enkele uren in de volle zon worden geplaatst.

Kies voor de eerste dag buiten een zachte dag met bewolkte hemel uit en stel de plant in eerste instantie slechts enkele uurtjes bloot aan de zon. Een fleece hoes helpt om extremere weersomstandigheden in de eerste weken te verzachten. Als de temperatuur begint te stijgen, moet er ook geleidelijk aan meer water en meststof gegeven worden. Houd steeds rekening met de individuele behoeften van de planten : controleer hoe snel de planten het water openmen en pas de intervallen daarop aan. Vooral tijdens de knopvorming moet er voldoende water en meststof worden gegeven, anders kan de plant de knoppen afwerpen voordat ze zich verder kunnen ontwikkelen.

Delen

Blijf op de hoogte

ABONNEER JE OP DE COMPO-NIEUWSBRIEF

Ontvang seizoensgebonden plantenverzorgingstips en inspiratie voor je tuin, gazon, planten, decoratie en zo veel meer via onze nieuwsbrief.

 

BEDANKT VOOR JE REGISTRATIE !

 

Je ontvangt binnen enkele ogenblikken een bevestiging via e-mail. Om je registratie te bevestigen, hoef je enkel nog te klikken op de link in de e-mail.

Gelieve je e-mailaders in te vullen.

Gelieve het vakje aan te vinken om toe te stemmen met de Privacy Policy.